क्रिकेट, सिनेमा, संगीत, एकपात्री प्रयोग अशी चौफेर फटकेबाजी शिरीष कणेकर करीत असत. शैली हा शब्द पटावा अशी खरोखरच अस्सल शैली ! अशा लेखकाचे विचार सतत जागे करणारे असतात. हे विचार नुसतेच जागे करणारे नसतात तर ताजेतवाने करणारे असतात.
इंझमाम उल हक हा सामना खेळायला तर सोडाच, पण बघायलाही येऊ शकत नाही” २००३च्या विश्वचषकानंतर आलेल्या लोकप्रभाच्या अंकात शिरीष कणेकर त्या विश्वचषकाचा सर्वोत्तम संघ निवडत असताना फटकेबाजी करीत होते! एकेक वाक्य म्हणजे सणसणीत कव्हर ड्राइव्ह किंवा पुढे येत मारलेला षटकार वाटावा. उदाहरणार्थ “तिसरा सचिन तेंडुलकर. पूर्णविराम” इतर खेळाडूंची त्यांनी केलेली निवड सार्थ का आहे हे त्यांनी सोदाहरण लिहिले असताना सचिनच्या अफाट फॉर्मचा आवाका त्यांनी एका वाक्यात मांडला.
शिरीष कणेकर प्रथम भेटले ते लोकप्रभेतच. शाळेत असेन मी. त्यानंतर आयुष्यात शाळेचा अभ्यास आला तसे कणेकर आयुष्यात आले आणि तसेच राहिले. सहावी-सातवीत असताना मला वाचनाची आवड लागण्याचे बरेचसे श्रेय कणेकर, पुलं आणि अभिजित देसाई यांना जाते. कणेकर यांची वेगळी शैली होती. शैली हा शब्द खरोखरच पटावा अशी खरोखरच अस्सल शैली. नाहीतर इकडून तिकडून उचलून शेलकी विशेषणे वापरून अमकी शैली, तमकी शैली वगैरे विशेषणे स्वतःला बहाल करण्याची शर्यत हल्ली फार वाढली आहे. खुसखुशीत, खुमासदार, टोकदार ते काळजाला हात घालणारे असे कणेकर लिहीत असत.
त्यांनी देव आनंद, राज कपूर आणि दिलीप कुमार यांच्यावरच्या एका लेखात अशीच फटकेबाजी केली होती. (तोही लेख जपून ठेवलाय) क्रिकेटवर लिहिताना त्यांची लेखणी अधिक शाई स्रवायची की, सिनेमावर लिहिताना, हे सांगता येणार नाही! एरवी तारक मेहता मधील आत्माराम भिडे सारख्या “हमारा जमाना” मध्ये अधिक रमणारे कणेकर सचिन बद्दल लिहिताना मात्र ‘इस जमाने’ मध्ये यायचे.
सचिन हा त्यांचा आनंदाचा ठेवा होता, असे त्यांच्या अनेक लेखांमधून जाणवत असे. नाहीतर दिलीप, राज आणि देव यांच्यात रमणाऱ्या या व्यक्तीला सचिन बद्दल लिहिताना इतके अपार ममत्व कसे काय येऊ शकेल? त्यांचे क्रिकेटवरील लिखाण केवळ वरवरचे न वाटता आतून आलेले असे. शिवाय त्यात तल्लख बुद्धिमत्तेचाही प्रभाव जाणवे. उगाचच काहीतरी टाइमपास लिहायचे म्हणून लिहायचे हे कणेकरी शैलीला मानवणारे नसावे.
वाचता वाचता अचानकच एखादी तीक्ष्ण ओळ यायची, लेखाचा विषय असणाऱ्या व्यक्ती / विषयाची साले काढणारी, अथवा त्याच्यावर पुष्पवर्षाव करणारी! ही साले अशी निघत की ती व्यक्ती पुन्हा त्या व्यवसायात पडण्याच्या फंदात पडणार नाही किंवा तो पुष्पवर्षाव असा असे की, त्यात न्हाऊन निघणाऱ्याची धुंदी उतरायला नको वाटावे!
कणेकर “आज लता घरी आली होती” किंवा “परवा अमिताभ भेटला होता” किंवा “देव आनंदला मी स्टेजच्या मागे भेटलो” वगैरे वाक्यातून सहजपणे सांगत! जणू काही लता म्हणजे यांची लांबची नातेवाईकच किंवा अमिताभ म्हणजे कोण लांब राहणारा आणि केव्हातरी भेटणारा भाऊ असावा ! त्या भेटण्यात जितका सहजपणा असेल तितकाच साधेपणा त्यांच्याशी असलेली ओळख त्यांच्या सांगण्यात असे. सचिनबद्दल, त्याच्या २००३ पर्यंतच्या काळातील सार्वभौम सम्राट असताना केलेल्या पराक्रमाबद्दल त्यांना अपार ममत्व होते. दिलीप हा आवडता असला तरी देव आनंद वर त्यांनी भक्तिपूर्वक प्रेम केले असावे. क्रिकेट, सिनेमा, संगीत, एकपात्री प्रयोग अशी चौफेर फटकेबाजी कणेकर करत असत.
चित्रपटगृहातील अंधार त्यांचा आवडता मित्र होता. त्यांच्या लेखातून समजलेली चित्रपटांची माहिती अन्यत्र कुठेच मिळाली नसती. अशाच एका लेखात जुनाट थिएटरमध्ये पडद्याला पडलेल्या भोकातून येणाऱ्या उजेडाच्या तिरीपेमुळे होत असलेला रसभंग रुमाल टाकून त्यांनी थांबवला होता हे वाचले होते. विश्वचषक २००३ च्या आधी झालेला आपला न्यूझीलंड टूर ओरखडे उमटवून गेला होता. विश्वचषक विजेते वगैरे लांबच पण कोणी आपण पात्रता फेरीसुद्धा गाठू का इतपत शंका असताना त्यांचा लेख आला होता. त्यातील एका शेवटच्या वाक्याने एक फॅन म्हणून जी ऊर्जा आवश्यक असते ती संपूर्ण विश्वचषकासाठी मिळाली होती.
आज कोहलीबद्दल त्यांचे खास कणेकरी शैलीतील मत ऐकायला किंवा वाचायला आवडले असते. आजकालच्या पोकळ सिनेसृष्टीवर त्यांचे मत नक्कीच वाचायला आवडले असते. अशा लोकांचे विचार सतत जागे करणारे असतात, हे नुसतेच जागे करणे नसते तर ताजेतवाने करणारे असते. फेसबुकवर आज लिहितो त्यात कणेकर आणि देसाई यांच्या प्रभावाचा मोठा वाटा आहे! थँक्स ए लॉट कणेकर सर.
