यशस्वी घोडदौड करणारे ज्ञानमंदीर

सिंहगड टेक्निकल एज्युकेशन सोसायटीचे महाराष्ट्राला शिक्षण क्षेत्रात भरीव कार्य करणाऱ्या संस्थांची दीर्घ अशी परंपरा आहे. या परंपरेचे पाईक बनून प्रा. एम. एन. नवले यांनी सिंहगड टेक्निकल एज्युकेशन सोसायटीची स्थापना केली. बदलत्या काळाच्या सामाजिक गरजा हेरून त्यांनी स्थापन केलेल्या या तंत्रशिक्षण संस्थेने अल्पावधीतच मोठे योगदान दिले आहे.

मूल्य आधारित शैक्षणिक गुणवत्तेच्या दर्जात सातत्य राखण्यासाठी संस्था कटिबद्ध आहे. जीवनाचे सर्व पैलू ज्यामध्ये आपण काम करतो, त्या सर्व पैलूंना योग्य भविष्याकडे वळवणे हेच उद्दिष्ट संस्थेने ठेवले आहे. आमची दृष्टी हीच आमची कृती आहे आणि आमचे ध्येय हेच आमचे काम आहे. या ब्रीदवाक्यावर संस्थेची वाटचाल यशस्वीपणे सुरु आहे. ही संस्था ज्या गोष्टींवर विश्वास ठेवते, प्राधान्य आणि पाठबळ देते, ते म्हणजे विद्यार्थी आणि शिक्षकांची सर्वांगीण वाढ.

अत्याधुनिक सोयी-सुविधा
अत्याधुनिक प्रयोगशाळा आणि पायाभूत सुविधा, चांगले प्राध्यापक आणि कर्मचारी राखण्याचे प्रमाण, विद्यार्थी केंद्रित वातावरण, प्राध्यापक आणि कर्मचारी यांच्यासाठी कामाचे अनुकूल वातावरण, पात्र विद्यार्थ्यांसाठी प्रभावी प्रशिक्षण आणि प्लेसमेंट सेल, प्रत्येक शैक्षणिक वर्षात विद्यापीठ श्रेणी धारकांची लक्षणीय संख्या, पुस्तके आणि जर्नल्सच्या समृद्ध संग्रहासह पूर्णपणे सुसज्ज आणि प्रशस्त केंद्रीय ग्रंथालय, राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय ई-जर्नल्समध्ये प्रवेशासह असलेली डिजिटल लायब्ररी, कॅफेटेरिया सुविधेसह मध्यवर्ती ग्रंथालयात २४४७ वाचन कक्ष, उत्कृष्ट इंटरनेट बँडविड्थ आणि कॅम्पस वाय-फाय सुविधा, पीएच. डी. पर्यंत उच्च शिक्षण घेण्यासाठी प्राध्यापकांना सहाय्य, सुनियोजित विद्यार्थी प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि मूल्यवर्धन कार्यक्रम, नव्याने रुजू झालेल्या शिक्षकांसाठी कार्यशाळा आयोजित करणे व विद्यार्थी केंद्रित कार्यक्रमांसाठी उद्योगांशी सामंजस्य करार, कॅम्पसमधील विद्यार्थ्यांसाठी चांगले संरक्षित आणि सुरक्षित वातावरण, विद्यार्थ्यांच्या सर्वांगीण विकासासाठी सह- अभ्यासक्रम आणि अतिरिक्त अभ्यासक्रम उपक्रम.

युवा पिढीचे योगदान
विद्यार्थी-शिक्षकांना त्यांची व्यावसायिक ओळख वाढवण्यासाठी आणि पुढील पिढीला देशाच्या विकासात योगदान देण्यासाठी प्रशिक्षित करणे, २१ व्या शतकातील आव्हाने हाताळण्यासाठी विद्यार्थी-शिक्षकांना शिक्षण आणि शिक्षकांची भूमिका समजून घेण्यास मदत करणे, देशासाठी तज्ञ आणि समर्पित शिक्षकांची निर्मिती करणे, मूल्यांकन साधनांचे संकलन किंवा विकास आणि उपचारात्मक शिक्षण निर्णय तर्कसंगत करण्यासाठी संधी प्रदान करणे, विविध पद्धती, कार्यपद्धती आणि प्रभावी शैक्षणिक साहाय्यांसह संपूर्ण अध्यापनाचा अनुभव प्रदान करणे, इंटर्नशिपच्या काळात शिकवण्याव्यतिरिक्त इतर कामांचा अनुभव घेणे, केस स्टडीज्च्या पाठपुरावा कार्यक्रमाद्वारे वंचित मुलांच्या पालकांच्या समस्या समजून घेण्याची संधी देणे, विविध शैक्षणिक प्रकल्पांमध्ये सहभागी होण्याची संधी देणे, ही उद्दिष्टे समोर ठेऊन या संस्थेने आपले मार्गक्रमण सुरू
ठेवले आहे.

विद्यार्थ्यांच्या कला गुणांना वाव
सिंहगड सांस्कृतिक केंद्र ( ओपन एअर थिएटर) मध्ये प्रेक्षकांसाठी १५०० आसन क्षमता उपलब्ध आहे. ‘सिंहगड करंडक’ या बॅनरखाली वार्षिक सांस्कृतिक महोत्सव-निऑन आणि टेकफेस्ट-टेकटोनिक आहेत. हा पुण्यातील सर्वात मोठा वार्षिक विद्यार्थी महोत्सव आहे. हा महोत्सव संस्थेतील आणि इतर महाविद्यालयासाठी आयोजित केला जातो. हे व्यासपीठ विद्यार्थ्यांना अभ्यासक्रमेतर प्रतिभा, नेतृत्व आणि संघटन कौशल्य दाखविण्यासाठी उपयुक्त ठरते. यामध्ये स्पर्धा, कार्यशाळा आणि स्टेज परफॉर्मन्स अशा स्वरूपातील कार्यक्रमांचा समावेश आहे. जसे, मिस्टर आणि मिस. सिंहगड, गायन, नृत्य, पथनाट्य, ट्रेझर हंट, आर्ट गॅलरी, फॅशन शो आणि इतर अनेक संस्थेमध्ये ‘सिंहगड स्टुडंट्स क्लब’ आहेत. ज्यामध्ये १८ वेगवेगळे क्लब विद्यार्थ्यांना उपलब्ध करून दिले आहेत. जे त्यांच्या कलागुणांना वाढवते आणि त्यांना त्यांचे छंद जोपासण्यासाठी प्रोत्साहित करते. संस्थेत इनडोअर आणि आउटडोअर अशा दोन्ही खेळांचे आयोजन करण्याची सुविधा आहे. आउटडोअर खेळांमध्ये क्रिकेट, लॉन टेनिस आणि इनडोअर खेळांमध्ये टेबल टेनिस, कॅरम बोर्ड, बुद्धिबळ यांचा समावेश होतो. विविध स्थानिक आणि प्रादेशिक स्तरावरील स्पर्धा आयोजित करण्यासाठी क्रिकेट मैदानाचा वापर केला जातो.

मुलभूत सुविधा उपलब्ध
संस्थेमध्ये सर्व सोयीनी युक्त वसतिगृहे मुबलक प्रमाणात उपलब्ध आहेत. संस्थेच्या विद्यार्थी एनएसएस आणि कर्मचाऱ्यांसाठी योग आणि ध्यान सत्र आयोजित केले जातात. कॅम्पसमध्ये मेडिकल स्टोअर आणि सिंहगड डेंटल कॉलेज हॉस्पिटलसह आपत्कालीन कॅम्पस क्लिनिक आहे. संस्थेच्या जवळच SKIN वैद्यकीय महाविद्यालय आणि रूग्णवाहिका सुविधा आहे. इतर सोयी-सुविधा उपलब्ध आहेत.

अद्यायावत शिक्षणाची वाटचाल
सिंहगड टेक्निकल एज्युकेशन सोसायटी (STES) पुणेची स्थापना संस्थापक अध्यक्ष प्राध्यापक एम. एन. नवले व संस्थापक सचिव डॉ. सौ. सुनंदा नवले यांनी ऑगस्ट १९९३ मध्ये केली. संस्थेच्या वाढीत आणि विकासात व्हाईस प्रेसिडेंट एडमिन रचना नवले अष्टेकर मॅडम आणि व्हाइस प्रेसिडेंट एच आर श्री रोहित नवले सर यांचा मोलाचा वाटा आहे. तेव्हापासून सिंहगड टेक्निकल एज्युकेशन सोसायटीचा विकास आणि विस्तार सातत्याने होत आहे. सिंहगड टेक्निकल एज्युकेशन सोसायटी अंतर्गत विविध संस्थांमध्ये साधारणपणे ७५ हजार विद्यार्थी विविध अभ्यासक्रमांचा लाभ घेत आहेत. यामध्ये प्रामुख्याने अभियांत्रिकी शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांची संख्या २५ हजारांपर्यंत आहे. अभियांत्रिकी, व्यवस्थापन, विज्ञान, फार्मसी, आरोग्य विज्ञान, आर्किटेक्चर, कायदा, हॉटेल व्यवस्थापन, शाळा असा या संस्थेचा वटवृक्ष विस्तार झाला आहे. सन १९९६-९७ मध्ये संस्थेच्या पहिल्या अभियांत्रिकी महाविद्यालयाची स्थापना झाली. सध्या २०२२ पर्यंत सिंहगड इन्स्टिट्यूट्स अंतर्गत अभियांत्रिकी महाविद्यालयाची संख्या दहावर पोहाचली आहे. ही महाविद्यालये पुणे, लोणावळा, सोलापूर व पंढरपूर इत्यादी ठिकाणी कार्यरत आहेत. या अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमध्ये ४ वर्षांचे पदवी, २ वर्षांचे पदव्युत्तर व पीएचडी चे शिक्षण दिले जाते.

परदेशात पुढेचे पाऊल
रोजगारक्षमता कौशल्ये वाढवण्यासाठी विद्यार्थ्यांचा प्रशिक्षण कार्यक्रम (STP). या कार्यक्रमाचा उद्देश; जागतिक स्तरावर समतुल्य असलेल्या कौशल्यांसह विद्यार्थ्यांना सक्षम करून त्यांची गुणवत्ता वाढविणे. या कार्यक्रमासाठी पाच सत्रांसाठी प्रदीर्घ अभ्यासक्रमाची अभ्यास प्रणाली आणि सामग्री विकसित केली आहे. सक्षमतेवर आधारित ते शिकण्याच्या दिशेने, एक पाऊल म्हणून विद्यार्थ्यांना त्यांची मुख्य कौशल्ये आणखी सुधारण्यास STP मदत करते. हे कार्यक्रम, विद्यापीठ अभ्यासक्रमाच्या सामग्रीच्या पलीकडले आहेत आणि विद्यार्थ्यांच्या गरजेनुसार राबविले जातात. नैतिकता शिकण्यासाठी प्रयत्न आणि एनएसएस उपक्रम, मानवतावादी आणि वैश्विक मानवी मूल्ये रुजवण्यासाठी विविध कार्यक्रम महाविद्यालय आयोजित करते. विद्यार्थ्यांना परदेशातील विविध विद्यापीठांमध्ये उच्च शिक्षणासाठी संधी उपलब्ध करून दिली जाते. दरवर्षी यूएस, कॅनडा, जर्मनी, डेन्मार्क, युनायटेड किंगडम आणि नेदरलँड येथील ५० पेक्षा जास्त विद्यापीठे यात सहभागी होतात. विज्ञान आणि अभियांत्रिकीच्या विविध प्रवाहात (एमएस) आणि एकात्मिक डॉक्टरेट/ पोस्ट-डॉक्टरल कार्यक्रम असतात. त्यासाठी सामंजस्य करार उदाहरणार्थ GENEX सह (जे मोफत सेवा प्रदान करते) केला आहे. “First Naukari.com” सोबत संस्थेने सामंजस्य करार केला आहे. मॅसिव्ह ओपन ऑनलाइन कोर्सेस (MOOCs), कोर्सेस, एनपीटीईएल, स्पोकन ट्युटोरियल, आयबीएम स्किल बिल्ड, दूरस्थ शिक्षण, IIRS आउटरीच प्रोग्राम्स, इन्फोसिस कॅम्पस कनेक्ट इ. सुविधा संस्था ऑनलाइन वापरते. तसेच Google Classroom, Microsoft Teams सारखे प्लॅटफॉर्म, प्रभावीपणे वापरले जातात इ. ई-लर्निंग, लेक्चर नोट्स, व्हिडीओ इत्यादी स्वरूपात साहित्य उपलब्ध आहे. या उपक्रमांचा विद्यार्थ्यांना फायदा झाला आहे. संस्थेचा ‘आयआयटी मुंबई’ शी समन्वय आहे.
रोजगाराची संधी
संस्थेचा मध्यवर्ती ट्रेनिंग अँड प्लेसमेंट सेल अतिशय सक्षम आणि प्रभावी आहे. त्यामुळे संस्थेतील कोणत्याही अभियांत्रिकी महाविद्यालयात जरी विद्यार्थी शिकत असला तरी अशा प्रत्येक विद्यार्थ्याला आघाडीच्या सर्व कंपन्यांमध्ये नोकरी मिळवायची संधी प्राप्त होते. संगणक क्षेत्राशी निगडित अशा टीसीएस, विप्रो, कॉग्निजंट, ॲक्सेच्युअर, इन्फोसिस यांसारख्या नामांकित कंपन्यांबरोबरच अॅटलासकॉपको, टाटा मोटर्स अशा अभियांत्रिकीच्या गाभा समजल्या जाणाऱ्या कंपन्यांमध्ये देखील विद्यार्थ्यांना नोकऱ्या मिळतात. संस्थेचा मध्यवर्ती ट्रेनिंग अँड प्लेसमेंट सेल हा एक उत्तम असा कक्ष म्हणून ओळखला जातो. यूपीएससी एमपीएससी यासारख्या परीक्षा उत्तीर्ण होऊन अनेक विद्यार्थी केंद्र सरकार आणि महाराष्ट्र सरकारचे उच्च पदस्थ अधिकारी म्हणून काम करत आहेत. त्याचप्रमाणे अनेक विद्यार्थी यशस्वी उद्योजक म्हणून काम करत आहेत. विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक मार्गदर्शनाप्रमाणेच अंतिम वर्षाच्या प्रकल्पांसाठी मार्गदर्शन, तसेच साईट व्हिजिट विविध विषयासंदर्भातील ट्रेनिंग व मार्गदर्शन केले जाते. विद्यार्थ्यांचे तांत्रिक ज्ञान बळकट करण्याच्या दृष्टीने विद्यापीठ अभ्यासक्रमांतर्गत विविध उद्योग समूहांच्या बरोबर संस्थेने सामंजस्य करार केले आहेत. याचा फायदा विद्यार्थ्यांच्या तांत्रिक विकासाबरोबर तो अधिक रोजगारक्षम बनण्यास मदत होते.